Wyjątkową okazję do poznania historii Polski podziemnej, Żołnierzy Wyklętych oraz działalności Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN mieli uczniowie Zespołu Szkół nr 1 im. Marii Skłodowskiej-Curie w Wyszkowie oraz Centrum Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Kopernik w Wyszkowie. Na zaproszenie Starostwa Powiatowego w Wyszkowie i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej im. C. Norwida w Wyszkowie młodzież z dwóch szkół uczestniczyła w wyjątkowej „lekcji historii” prowadzonej przez wyszkowianina, pracownika Instytutu Pamięci Narodowej i kapelana Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL – księdza Tomasza Trzaskę.
Spotkanie odbyło się 30 marca 2022 r., w ramach tegorocznych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ksiądz Tomasz wprowadził wszystkich uczestników w kontekst historyczny sytuacji politycznej Polski po 1945 roku. Wspólnie z uczestnikami odpowiadał m.in. na pytania, dlaczego polskich bohaterów, Żołnierzy Wyklętych nazywano „wrogami narodu”… W dalszej części spotkania ksiądz Tomasz opowiedział o działalności Instytutu Pamięci Narodowej i Biura Poszukiwań i Identyfikacji w ramach projektu „Powracamy po swoich” - o tym jak prowadzone są prace poszukiwawcze, w jaki sposób identyfikuje się odnalezione ofiary zbrodni komunistycznych oraz w jaki sposób przywraca się im należną im pamięć. Prezentacja, zwłaszcza zdjęć z prowadzonych prac archeologicznych wzbudzała wśród młodzieży i uczestników bardzo duże zainteresowanie ale także powagę – dla wielu z nich było to pierwsze spotkanie z tematem poszukiwań szczątków polskich bohaterów zamordowanych po 1945 r. Spotkanie było przepełnione historiami Żołnierzy Wyklętych i ich rodzin.
Na zakończenie o historii swojej rodziny opowiedziała obecna na spotkaniu Teresa Czajkowska – radna Rady Powiatu w Wyszkowie, córka kpt. Mariana Czajkowskiego ps. Dym. Nie kryjąc wzruszenia podzieliła się z młodzieżą swoimi trudnymi wspomnieniami z czasów dzieciństwa i młodości, kiedy w polskiej rzeczywistości osoby takie jak jej ojciec prześladowano i szykanowano. Marian Czajkowski był żołnierzem podziemia antykomunistycznego, członkiem oddziału Jana Kmiołka ps. Wir, który działał na terenie obecnego powiatu wyszkowskiego i pułtuskiego. Miejsce pochówki Jana Kmiołka przez wiele lat pozostawało nieznane. W 2016 Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN w ramach prowadzonych prac odnalazło szczątki Jana Kmiołka w kwaterze „Ł” tzw. „Łączce”. Notę identyfikacyjną w Pałacu Prezydenckim w 2018 r. odebrał bratanek „Wira”, Jan Kmiołek.
Misją Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN jest odnalezienie i identyfikacja ofiar systemów totalitarnych i czystek etnicznych oraz zwrócenie ich rodzinom i Polsce. W zespole Biura pracują antropolodzy, archiwiści, archeolodzy, historycy, genetycy i wielu innych specjalistów z różnych dziedzin. Wspierają ich także jednostki mundurowe, a także szerokie grono wolontariuszy. Wszystko po to, aby odnaleźć i zwrócić rodzinom Polaków, którzy oddali swoje życie w obronie Rzeczypospolitej. Tylko w 2022 dzięki pracom IPN odnaleziono szczątki 111 a do bazy genetycznej trafiło 372 nowe próby materiału biologicznego.
Serdecznie dziękujemy za przeprowadzenie wyjątkowego spotkania!
