Informacja dot. petycji mieszkańców Powiatu Wyszkowskiego w sprawie rozważenia podjęcia uchwały
w sprawie wprowadzenia finansowania aptek całodobowych na terenie powiatu
Petycja wpłynęła do Starostwa Powiatowego w Wyszkowie dnia 18.10.2024, dotyczy cyt. rozważenia podjęcia uchwały w sprawie wprowadzenia finansowania aptek całodobowych na terenie powiatu, do pisma dołączono projekt uchwały Zarządu Powiatu Wyszkowskiego w sprawie wyznaczenia apteki ogólnodostępnej do pełnienia dyżurów w godzinach 23.00-7.00 w dni powszednie i w dni wolne od pracy na terenie Powiatu Wyszkowskiego w 2024 r. oraz listy z podpisami.
Informuję, że szczegółowy tryb i sposób postępowania z petycjami reguluje ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 870, dalej „ustawa”). Zgodnie z art. 3 ustawy, o tym, czy pismo jest petycją, decyduje treść żądania, a nie jego forma zewnętrzna. Choć złożone do Zarządu Powiatu pismo nie zawiera wyraźnego oznaczenia „petycja”, zawarte w nim oczekiwania podjęcia konkretnych działań przez Zarząd Powiatu Wyszkowskiego w zakresie wyznaczenia aptek ogólnodostępnych do pełnienia dyżurów na terenie Powiatu Wyszkowskiego wpisują się w definicję przedmiotu petycji, określoną w art. 2 ust. 3 ustawy, cyt. przedmiotem petycji może być żądanie, w szczególności, zmiany przepisów prawa, podjęcia rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji. W związku z tym Zarząd Powiatu Wyszkowskiego uznał powyższe za petycję. Wymogi formalne petycji zostały określone w art. 4 ustawy. Wspomnianą petycję podpisało 5 osób, przy czym dołączono do niej także listy z 2628 podpisami z czego : 8 to podpisy mieszkańców innych powiatów/miejscowość, 2 podpisy nieczytelne, 1 podpis bez wskazania jakiegokolwiek miejsca zamieszkania, 104 podpisy z danymi niepełnymi, wskazana jedynie ulica bez nazwy miejscowości. Zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy, cyt. petycja powinna zawierać oznaczenie podmiotu wnoszącego petycję, jeżeli podmiotem wnoszącym petycję jest grupa podmiotów, w petycji należy wskazać oznaczenie każdego z tych podmiotów oraz osobę reprezentującą podmiot wnoszący petycję, ponadto petycja powinna zawierać wskazanie miejsca zamieszkania albo siedziby podmiotu wnoszącego petycję oraz adresu do korespondencji, jeżeli podmiotem wnoszącym petycję jest grupa podmiotów, w petycji należy wskazać miejsce zamieszkania lub siedzibę każdego z tych podmiotów. Informuję, że przedstawiana petycja nie zawiera wskazania osoby reprezentującej grupę mieszkańców, w imieniu której złożono petycję. Nie zawiera także adresów korespondencyjnych żadnej z osób, które podpisały petycję. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, jeżeli petycja nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 lub 2 pozostawia się ją bez rozpatrzenia.
Mając jednak na uwadze charakter złożonej petycji, w której wnioskodawcy powołują się na działania mające wpływ na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia mieszkańców powiatu, Zarząd dokonał także analizy dołączonego do petycji projektu uchwały Zarządu Powiatu Wyszkowskiego cyt. w sprawie wyznaczenia apteki ogólnodostępnej do pełnienia dyżurów w godzinach 23.00-7.00 w dni powszednie i w dni wolne od pracy na terenie Powiatu Wyszkowskiego. Nadmienić należy jednak, że inicjatywa uchwałodawcza zgodnie z art. 42a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107) dotyczy uchwał podejmowanych przez radę powiatu, a nie zarząd powiatu (te same regulacje określone zostały w Rozdziale 3 Statutu Powiatu Wyszkowskiego).
Pomimo braku prawnych możliwości procedowania przez zarząd inicjatywy mieszkańców powiatu w postaci projektu uchwały Zarządu Powiatu Wyszkowskiego, mając na względzie kwestie poruszane w petycji, zarząd zapoznał się ze wszystkimi wnioskami i postulatami, wskazywanymi w jej treści. Sposób i całą procedurę podjęcia uchwały w sprawie wyznaczenia apteki ogólnodostępnej do pełnienia dyżurów w porze nocnej i w dni wolne od pracy szczegółowo określa art. 94 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 686). Na szczególną uwagę zasługuje zapis art. 94 ust. 3 ustawy prawo farmaceutyczne, który stanowi, że uchwała jest wydawana na okres jednego roku kalendarzowego i określa dni oraz godziny pełnienia dyżurów przez aptekę ogólnodostępną prowadzoną przez określonego przedsiębiorcę. W dołączonym do petycji projekcie uchwały zarządu brak jest konkretnego harmonogramu i jasnego wyznaczenia przedsiębiorców/podmiotów prowadzących apteki ogólnodostępne do pełnienia dyżurów. Ponadto sam tytuł i przedmiot uchwały nie znajduje odzwierciedlenia w zapisach ustawy Prawo farmaceutyczne.
W przedstawionym przez wnioskodawców projekcie uchwały proponuje się wyznaczenie apteki ogólnodostępnej cyt. „w godz. 23.00-07.00 w dni powszednie oraz w porze dziennej w dni wolne od prac w 2024 r.”. Pragnę przypomnieć, że zgodnie z przedstawianymi Zarządowi Powiatu Wyszkowskiego rozkładami pracy aptek, zarówno na rok 2024 jak i 2025 wynika, że w swoich standardowych godzinach apteki na terenie powiatu pracują w godz. 7.00-21.00. Przyjęcie rozwiązań w brzmieniu proponowanym przez wnioskodawców nadal nie zapewniałoby dyżurów w trybie całodobowym (pominięto przedział 21:00-23:00).
Należy także zwrócić uwagę, że listy ze złożonymi podpisami zatytułowane w nagłówku zostały cyt. Lista mieszkańców powiatu, którzy popierają uchwałę o finansowaniu z budżetu powiatu dyżurów w aptekach całodobowych (w dni powszednie 23.00-07.00, w dni wolne od pracy w godzinach dziennych). Trudno odnieść się, czy podpisy dołączone do ww. petycji odnoszą się do proponowanego, dołączonego projektu uchwały, gdyż tytuły tych dwóch dokumentów różnią się.
Wyznaczenie podmiotów do pełnienia wspomnianych dyżurów zgodnie z ustawą Prawo farmaceutyczne poprzedzone jest procedurą, bez przeprowadzenia której, podjęcie wspomnianej uchwały byłoby obarczone wadą prawną. Wnioskodawcy proponują podjęcie uchwały na rok 2024 – informuję, że procedura dot. wyznaczenia podmiotów do pełnienia dyżurów została rozpoczęta przez Zarząd Powiatu Wyszkowskiego na początku bieżącego roku i z uwagi na brak podmiotów chętnych do pełnienia dyżurów bądź spełniających wymogi ustawowe do ich podjęcia, Zarząd Powiatu Wyszkowskiego nie był w stanie podjąć uchwały na 2024 rok. W związku z powyższym niezasadnym byłoby ponowne wszczynanie procedury określającej dyżury w roku 2024 (zwłaszcza, że nie ma w chwili obecnej prawnych możliwości by uchwałę na rok 2024 podjąć) w momencie, kiedy rozpoczęto procedurę na rok 2025.
Zgodnie z informacją przekazaną na IX Sesji Rady Powiatu w Wyszkowie w dniu 30.10.2024 r., informuję, że rozpoczęto procedurę wyznaczenia podmiotów do pełnienia dyżurów w porze nocnej w 2025 roku. Do 30 września 2024 r. podmioty prowadzące apteki ogólnodostępne były zobowiązane do przekazania zarządowi rozkładów pracy aptek na rok 2025. Zarząd dokonał analizy tych rozkładów, a także potrzeb mieszkańców w zakresie dostępu do aptek w porze nocnej. Pismo do podmiotów prowadzących apteki ogólnodostępne na terenie Powiatu Wyszkowskiego zostało skierowane w dniu 23.10.2024 r. Podmioty prowadzące apteki ogólnodostępne na terenie powiatu w terminie 7 dni mogły zgłosić gotowość do pełnienia dyżurów w porze nocnej przez prowadzoną aptekę, we wskazanych przez siebie dniach i godzinach, zgodnych z dniami i godzinami wskazanymi w informacji przekazanej przez Zarząd Powiatu Wyszkowskiego. Pełną treść informacji skierowanej do podmiotów prowadzących można odnaleźć pod adresem https://www.powiat-wyszkowski.pl/aktualnosci/258 (zakładka AKTUALNOŚCI). Na terenie powiatu wyszkowskiego swoja siedzibę ma 18 aptek ogólnodostępnych, w tym 13 aptek na terenie miasta Wyszkowa. W odpowiedzi na informację zarządu, drogą elektroniczną wpłynęły odpowiedzi od 2 podmiotów prowadzących apteki ogólnodostępne z terenu Wyszkowa. Żadna z ww. aptek nie zgłosiła gotowości do pełnienia dyżurów w porze nocnej zgodnie z przedstawionym harmonogramem. Jedna z aptek poinformowała, że z uwagi na postępowanie prowadzone przed Wojewódzkim Inspektorem Farmaceutycznym nie może pełnić dyżurów w porze nocnej.
Mając na uwadze powyższe a także zapisy art. 94 ust. 3 i ust. 9 pkt 2 ustawy prawo farmaceutyczne, na posiedzeniu w dniu 5.11.2024 r. Zarząd przyjął projekt uchwały w sprawie wyznaczenia apteki ogólnodostępnej do pełnienia dyżurów w porze nocnej (soboty w godz. 20:00-22:00, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy 19:00-21:00). Projekt uchwały został przekazany drogą elektroniczną do podmiotów wyznaczonych w uchwale do pełnienia dyżurów. W chwili obecnej oczekujemy na oświadczenia podmiotów, które umożliwią dalsze procedowanie projektu uchwały.
Pragnę również poinformować, że w dniu 18 października 2024 r. w siedzibie Starostwa Powiatowego w Wyszkowie odbyło się spotkanie z przedstawicielami podmiotów prowadzących apteki ogólnodostępne na terenie Powiatu Wyszkowskiego w celu poznania opinii ww. podmiotów w zakresie pełnienia dyżurów aptek w 2025 roku. Na zaproszenie odpowiedziało 4 przedstawicieli podmiotów prowadzących apteki ogólnodostępne na terenie Powiatu Wyszkowskiego (z czego jedna osoba reprezentowała podmiot prowadzący apteki w 3 lokalizacjach). Żaden z podmiotów obecnych na spotkaniu nie wyraził zainteresowania pełnieniem dyżurów aptek w formie całodobowej, które zgodnie z ustawą mogłyby zostać sfinansowane ze środków pochodzących z budżetu Powiatu Wyszkowskiego.
Informuję, że w celu ustalenia harmonogramu pracy aptek na terenie Powiatu Wyszkowskiego zapewniającego całodobową pracę tych podmiotów, konieczne jest podjęcie przez Zarząd Powiatu Wyszkowskiego uchwały, w której wskazuje się konkretnego dni oraz godziny pełnienia dyżurów przez aptekę ogólnodostępną prowadzoną przez określonego przedsiębiorcę. Pragnę jeszcze raz przypomnieć, że zgodnie z art. 94 ust. 10 ustawy Prawo farmaceutyczne, przed podjęciem przez zarząd ww. uchwały, osoba uprawniona do reprezentowania podmiotu prowadzącego aptekę ogólnodostępną, w terminie 7 dni od dnia wezwania przez zarząd powiatu, składa oświadczenie, które jest podstawą do podjęcia tejże uchwały. Brak złożenia oświadczeń lub złożenie oświadczenia, z którego wynikałoby, że podmiot nie spełnia wymogów ustawy, uniemożliwia dalsze procedowanie, wyznaczenie takiego podmiotu do pełnienia dyżurów a tym samym podjęcie uchwały.
Zgodnie z informacjami przekazanymi podczas obrad sesji, informuję, że nawet gdyby omawiana petycja mieszkańców spełniała wymogi formalne i Zarząd Powiatu Wyszkowskiego mógł ją rozpatrzeć, wnioskodawcy ani w swojej petycji, ani w przedstawionym projekcie uchwały nie wskazali podmiotu prowadzącego apteki ogólnodostępne na terenie powiatu wyszkowskiego, które można wyznaczyć do pełnienia zaproponowanych w petycji dyżurów całodobowych. Zarząd Powiatu Wyszkowskiego począwszy od początku roku 2024 prowadzi rozmowy i jest w stałym kontakcie z przedstawicielami podmiotów prowadzących apteki ogólnodostępne na terenie naszego powiatu. Wielokrotnie osobiście deklarowałam chęć współpracy, w szczególności w zakresie funkcjonowania aptek w późnych godzinach wieczornych i w nocy. Zarząd Powiatu Wyszkowskiego jest gotowy zabezpieczyć w budżecie powiatu środki na finansowanie dodatkowych dyżurów aptek, jednakże musi zgłosić się podmiot, który podejmie się ich pełnienia. Informuję, że wszystkie podmioty prowadzące apteki ogólnodostępne na terenie Powiatu Wyszkowskiego, które odpowiadają na korespondencję zarządu, konsekwentnie informują, że nie są zainteresowane pełnieniem dyżurów w nocy, poza swoimi standardowymi godzinami pracy (m.in. w soboty w godz. 20:00-22:00, niedziele i dni wolne od pracy w godz. 19:00-21:00 oraz w inne dni i godziny, w tym w formie zapewniającej całodobowy tryb pracy) lub też nie spełniają wymogów ustawowych, by się ich podjąć (składając stosowne oświadczenie). Takie same deklaracje wybrzmiały również podczas trzech spotkań z przedstawicielami aptek, które odbyły się w 2024 roku.
Podczas VIII Sesji Rady Powiatu w Wyszkowie w dniu 25.09.2024 r. Naczelnik Wydziału Promocji i Rozwoju szczegółowo przedstawiła wszystkie działania Zarządu Powiatu Wyszkowskiego mające na celu podjęcie uchwały, które miały na celu wyznaczenie podmiotów prowadzących apteki do pełnienia dyżurów w porze nocnej, zapewniając tym samym dłuższe godziny pracy aptek. Przedstawiono także szereg informacji dotyczących spotkań na forum Związku Powiatów Polskich czy pism wystosowanych do Ministerstwa Zdrowia. Problem z wyznaczeniem dyżurów ma charakter ogólnopolski – wiele powiatów zobowiązanych do wyznaczenia dyżurów do dziś nie jest w stanie podjąć stosownych uchwał, z powodu tych samych okoliczności, które wskazuję się w niniejszej informacji.
Brak podjęcia uchwały przez Zarząd Powiatu Wyszkowskiego w sprawie wyznaczenia dyżurów w porze nocnej w roku 2024, jak wielokrotnie podkreślano, nie wynika z niechęci zarządu do współpracy ze środowiskiem aptekarskim, a z niedoskonałości regulacji prawnych i lokalnych uwarunkowań, przede wszystkim z braku możliwości organizacyjnych i kadrowych przedsiębiorców prowadzących apteki ogólnodostępne na terenie naszego powiatu, którzy jako jedyni mogą wyrazić zgodę na pełnienie zaproponowanych przez zarząd dyżurów.
Zarząd Powiatu Wyszkowskiego jest otwarty na współpracę z mieszkańcami, ich inicjatywy i pomysły, jednak współpraca ta musi odbywać się zgodnie z obowiązującym prawem. Mieszkańcy mogą zwracać się do Zarządu Powiatu z petycjami, jednak by były one procedowane, muszą spełniać wymogi formalne określone w ustawie. Jeśli zaś chodzi o inicjatywę uchwałodawczą, to jeszcze raz podkreślam, przysługuje ona mieszkańcom jedynie w zakresie uchwał podejmowanych przez radę powiatu, a nie zarząd powiatu.
Z wyrazami szacunku
Marzena Dyl
Starosta Powiatu Wyszkowskiego